Trudno sobie wyobrazić Wielkanoc bez malowanych jajek. Pisanki stanowią nieodzowny element dekoracji wielkanocnego wnętrza, zajmują ważne miejsce w koszyczku wielkanocnym, a sama tradycja zdobienia jajek liczy wiele tysięcy lat. Jajka są symbolem Wielkanocy, ponieważ utożsamiane są z płodnością, nowym życiem i siłą witalną. W starożytności uchodziły za magiczne i chroniące żywych od świata zmarłych. Traktowano je jako istoty żywe w stanie chwilowego uśpienia. O malowaniu jajek wspominają poeci Owidiusz, Pliniusz Młodszy oraz Juwenalis, wiadomo więc, że zwyczaj ten był rozpowszechniony również na terenie Cesarstwa Rzymskiego. Jaja odnajdowano w grobowcach egipskich, rzymskich katakumbach i słowiańskich kurhanach (kury udomowiono w Azji około 5400 lat p.n.e.). Persowie wierzyli, że świat wykluł się z jajka – białko stało się słońcem, żółtko zaś – księżycem. Według mitologii indyjskiej kosmiczne jajo zostało złożone przez boskiego ptaka w pierwotnych wodach i wykluł się z niego Brahma, stwórca pierwszych istot żywych. Z kolei starożytni Egipcjanie sądzili, że kosmiczne jajo zostało złożone w Nilu, a jego skorupka kryła bogów Re i Ptaha.

Polskie pisanki datuje się na koniec X wieku. Odnalezione zostały w grodzie Ostrówek (dzisiejsze opolskie). Najstarszy, polski dokument, w którym autor wspomina o pisankach, to „Kronika” Wincentego Kadłubka, z XIII w.

Pierwotnie jajka zdobiono w celach magicznych – wierzono, że zwyczaj ten zapewnia trwałość świata. Nie bez znaczenia pozostawały motywy dekoracyjne. Elementy solarne symbolizowały odrodzenie i wieczność, zaś figury geometryczne – nieskończoność. Sama praktyka dekorowania skorupki miała spotęgować cudowne własności jajka. Uważano, że jajko chroni przed złem. Dlatego też wkładano jajko do ust zmarłego, by jego dusza zaznała spokoju i nie błąkała się po świecie. Pisanki przynoszono również na groby. Jajek używano do leczenia chorób i łagodzenia bólu, turlając je po ciele cierpiącego nieszczęśnika. Jajko pełniło również funkcję „kamienia węgielnego” – zakopywano je w miejscu, gdzie miał powstać nowy budynek, by zło trzymało się z daleka.

Tradycja przygotowywania pisanek przeniknęła do kultury chrześcijańskiej. Według legendy, święta Maria Magdalena, dowiedziawszy się o zmartwychwstaniu Jezusa, pobiegła do domu, gdzie zorientowała się, że jej jajka mają czerwone skorupki. Ogłaszając apostołom radosną wieść, pokazała im też niezwykłe znalezisko. Z kolorowych jajek wykluły się barwne ptaki, które poleciały obwieszczać na całym świecie Dobrą Nowinę.
Za fide.pl